2008'de hodgkin lenfoma icin kemoterapi gorurken "bu kemoterapi beyin hucrelerimi de olduruyor, cok aptal oldum ben" demis; bolca alay edilmistim. oysa bugun bakiyoruz, cancer.org bizzat bu konuya detaylica egiliyor: chemo brain. tabii ki kemoterapi beyin hucrelerinizi olduruyor demiyorlar ama kemoterapi ve kanser tedavisinin (hem de beyin tumorleriyle falan hic alakasi olmayan tedavilerin) tam da aciklanamayan ama cok siklikla gorulen bir kognitif/hafiza bozuklugu yaptigi ortada. bu niye oluyor? onu bilmiyoruz, o yuzden de anladigim kadariyla "dinlenin, bilmece cozun VE BOL SIVI ALIN" (sonuncusunu attim ama her seye deniyor, kesin buna da oluyordur) disinda pek tavsiye edilebilen bir sey yok.
bunu bugun bir kez daha dogumgunumde gelen kitaptan bir seyler okumaya calisirken farkettim. konsantrasyonum yavru kedi kadar. bir sayfa okudugumda, sonraki sayfaya gectigim gibi bir oncekini unutuyorum. ilginc sekilde, yazmak okumaktan daha kolay. konusmaktan bile daha kolay olabilir; konusurken de cok kelime unutuyorum ve anlattigim seyi takip edemedigim oluyor. benim icin ozellikle zor cunku hayatim boyunca aklima guvendim (en sevdigim kacis mekanizmasi da kitap okumak). ikisi de su an cok verimli degil, dolayisiyla CILDIR. konsantrasyon, film izlerken bile sorun; dizi izlemek daha kolay. ingilizce'de bu hallere "brain fog" (beyin sisi) demisler, ki bence mukemmel bir ozeti.
benim yaptiklarim:
uzmanlar egzersizi de tavsiye etmis, acikcasi yurumek disinda pek bir egzersizim yok, pek halim de yok. bu noktada annemin her seye care olarak "her gun cikip bi yarim saat yurusen" mukemmel tavsiyesi tabii ki kulaklarimda cinliyor. her gun cikip bir yarim saat yurumek ve corekotu > her turlu sorununuz.
bu da hastalarin bazen nasil ciddiye alinmadigina guzel bir ornek olarak burada dursun. only recently'mis. evet, farkindayiz.
bunu bugun bir kez daha dogumgunumde gelen kitaptan bir seyler okumaya calisirken farkettim. konsantrasyonum yavru kedi kadar. bir sayfa okudugumda, sonraki sayfaya gectigim gibi bir oncekini unutuyorum. ilginc sekilde, yazmak okumaktan daha kolay. konusmaktan bile daha kolay olabilir; konusurken de cok kelime unutuyorum ve anlattigim seyi takip edemedigim oluyor. benim icin ozellikle zor cunku hayatim boyunca aklima guvendim (en sevdigim kacis mekanizmasi da kitap okumak). ikisi de su an cok verimli degil, dolayisiyla CILDIR. konsantrasyon, film izlerken bile sorun; dizi izlemek daha kolay. ingilizce'de bu hallere "brain fog" (beyin sisi) demisler, ki bence mukemmel bir ozeti.
benim yaptiklarim:
- iphone'da zeka gelistirici oyunlar oynamak (ise yaramiyorsa developer'a dava acicam, o kadar mesai koyuyorum)
- buraya yazmak.
- kediyle konusmak.
uzmanlar egzersizi de tavsiye etmis, acikcasi yurumek disinda pek bir egzersizim yok, pek halim de yok. bu noktada annemin her seye care olarak "her gun cikip bi yarim saat yurusen" mukemmel tavsiyesi tabii ki kulaklarimda cinliyor. her gun cikip bir yarim saat yurumek ve corekotu > her turlu sorununuz.
"For years people with cancer have worried about, joked about, and been frustrated by the mental cloudiness they sometimes notice before, during, and after cancer treatment. Even though its exact cause isn’t always known, and it can happen at any time during cancer, this mental fog is commonly called chemo brain. Patients have been aware of this problem for some time, but only recently have studies been done that could help to explain it."
bu da hastalarin bazen nasil ciddiye alinmadigina guzel bir ornek olarak burada dursun. only recently'mis. evet, farkindayiz.
.jpg)
alternatif tedavilerde iki seyden bahsedilmis: gingko ve e vitamini. bu kadar bilim yapiyorsunuz cikara cikara e vitamini mi? http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/chemo-brain/basics/alternative-medicine/con-20033864
ReplyDeleteVitamin deyip geçme, tanı! Düşün o iskorbüt olan korsanları. (Tamam, burada *sebep* E vitamini eksikliği değil ama olsun. Vitaminleri sevelim, koruyalım.)
ReplyDeleteboyle dedigime bakma tabii, folik asit ve E vitamini aliyorum multivitamine ek olarak. kiza vitamin yukleyin!
Deletebrain training sitelerinden lumosity'i tavsiye ederim, arkasında baya detaylı araştırmalar var.
ReplyDeleteKemo alan bireyler kaygılı. Kaygı da kognisyon üzerinde olumsuz etkili bir durum. Konsantrasyonu ileri derecede bozar. Ayirt etmek lazım ikisini. Psikiyatri için araştırılması gereken bir mevzu aslında..neden anlasilirsa çözüm için de adım atılmış olur..
ReplyDelete