 |
| sasi gozlerime bak ve etkilen! |
"For years people with cancer have worried about, joked about, and been frustrated by the mental cloudiness they sometimes notice before, during, and after cancer treatment. Even though its exact cause isn’t always known, and it can happen at any time during cancer, this mental fog is commonly called chemo brain. Patients have been aware of this problem for some time, but only recently have studies been done that could help to explain it."
biraz evvel senin bu rituximab afacanı ile ilgili okuyordum da gerçekten çok tatlı bi çalışma şekli var keratanın. dayanamıcam anlatıcam. senin bu sapıtıp normale göre hızlıca bölünen serseri B hücrelerinin zarında CD20 diye bi protein var böyle dışarı dünyaya bakıyo sürekli naber filan diye. (hepimizde var bu CD20'den bu arada, biz labda farelerin B hücrelerini saflaştırmak için kullanıyoruz misal onu, çünkü spesifik olarak B hücrelerinin üstünde var.) işte bu rituximab CD20'lere bağlanıp bu sapıtık hücrelerin kendi kendini imha etmesini sağlıyor. (bu sürecin bilimsel adı apoptosis; galiba yunanca yaprak dökümü demekti. ve apoptoz normalde hepimizin vücudunda her an gerçekleşen gerekli bir şey çünkü eskimiş, yıpranmış, çalışamaz hale gelmiş hücrelerimizi bu şekilde ortadan kaldırıyoruz hep. hatta gereksiz ayrıntılarla parantezi içini daha da abartayım; mesela biz anne karnıındayken gelişme sürecimizde başta parmaklarımızın arasında ördeklerdeki gibi bi deri var. o deri zaman içinde apoptozla ortadan kalkıyor. hihi çok şeker ve böylece evrime de selam çakmış olalım.) kısaca bu rituximab'ın yaptığı resmen temiz iş. hatta bu intihar eden kanserli hücrelerin yapıtaşlarını vücut alıp normal sağlıklı süreçlerde kullanmaya devam ediyor. ortalık pislik de olmuyor yani tam bir geri dönüşüm sistemi! yıldız tozundan gelen yapıtaşlarımız normal döngüsüne geri dönüyor yani.
peki bu rituximab CD20'yi başka yanlış bir şeye bağlanmayacak şekilde nasıl tanıyıp bağlanıyor dersen o da şöyle: Rituximab bi antibody yani türkçesiyle antikor. (sonundaki ab antibody'nin kısaltılmışı zaten ve sadece kanser hastalarında değil daha birçok başka B hücresiyle ilgili hastalıkta kullanılıyor.) antikorları da şöyle anlatayım şimdi bizim vücudumuza sürekli mikroplar, yabancı maddeler filan giriyor ya; doğduğumuz andan itibaren giren her bir yabancı maddeyi tanıyacak bir antikor üretiyor vücudumuz. ve inanılmaz spesifik bağlanacak şekilde evrimleşiyor bu yapılar. bu antikorları üretenler de B hücrelerimiz aslen. misal bi kere vücudumuza girmiş olan bi mikrop için ilk seferde sıfırdan antikor üretiliyor ve bi grup B hücresi sırf o mikroba karşı savaşan özel bi birlik oluşturuyor. sonra aynı mikroba tekrar maruz kalınca atıl halde kalan birliklerimiz bölünerek büyük bi ordu yaratıyor ve savaş başlıyor. aşının mantığı da burda aslında hastalık vücuda girmeden ona ait spesifik ve hastalık yapamayacak kadar zayıflamış bakterileri verip, bağışıklık sistemine mikrobu tanıtıp ilerde enfekte olursak hazırda bi ordu yaratmaya çalışmak demek aşı olmak. işte işin bioengineered kısmı burda laboratuvarda bu senin kanserli B hücrelerini spesifik olarak tanıyacak bir antikor üretmişler aynı B hücrelerimizin normalde yaptığı gibi. bizim yaptığımız iş aslında doğayı taklit etmek gibi bir şey yani. ama bi dikkat edilmesi gereken nokta şu: bu ilaç teknik olarak sağlıklı B hücrelerini de imha ediyor. çünkü dediğim gibi CD20 normal B hücrelerinde de zaten var. eğer kanserli hücrelerin zarında sağlıklı hücrelerde olmayan bildiğimiz, tamamen kansere spesifik CD20'den başka bi protein bilseydik mesela ona karşı antikor geliştirirdik ve o yan etkiler sıfıra yaklaşırdı ama maalesef böyle bi protein var mı yok mu şu an bilmiyoruz. (çalışmalar devam etmekte ama.)
şu durumda B hücrelerin toptan zarar göreceği için bağışıklık sistemin bir parça zayıflayacak. (ama tamamen değil çünkü bağışıklık sisteminde savaşan başka afacanlar da var merak etme.) o yüzden bu süreçte bi hastalık kaparsan normalde bi haftada geçecek şey 2 haftada geçebilir. sıkıntı bunun gibi şeyler olabilir. ama tabii bu arada vücudun normal sağlıklı B hücrelerini üretmeye devam edecek bi yandan. o kemo aralıkları vücudunun kendini toparlaması için gerekli bu yüzden. ha tabii tahminim bu arada sana vücudunun kendini toparlamasına yardımcı bazı destekleyici ilaçlar da verecekler. bunları doping gibi, mesir macunu gibi düşünüp göğsünü yumruklayabilirsin eheh. o/
 |
| apoptosis'deki hucre yer fistigi kabuguna benzemiyor mu? |
 |
| temsili olarak ben, sans mohawk (ve gozlukler ve taksi) |
 |
| alerjiklerin dostu, Rus menseili Peterbald kedisi (yahut ben) |
 |
| pamuklara ve folyolara sarili rituximab. |
"Sac dokulmesi ne yazik ki bu surecte atlatilmasi gereken onemli bir esik Aslinda ilaci alirken yasadigin agri/size/mide bulanmasi/asiri yorgunluk/zihinsel yorgunluk ve bulaniklik vs. gibi sayisiz rahatsizlik ve ilaci biraktiktan sonra bile yanina kalabilecek kemo-alakali turlu yan etkiler (noropati, zihinsel ve hormonal problemler) dusunuldugunde sacinin, kasinin dokulmesi bayagi onemsiz geliyor (saglik acisindan). Ama gel gor ki, gunluk hayatta hic oyle degil iste.
Kemo suresince yasadigin tum agri/sizi ve bilumum igrenclik senin icinde ve kimse gormuyor. En onemlisi sen de gormuyorsun. Sen agrilarini saklayabildigin veya gercekten iyi oldugun bir gunde aslinda ‘hasta degilsin’. Ama sac, kas oyle mi? Degil. Sacin yoksa (ve bir sekilde bunu saklamayi secmediysen) disariya ciktigin anda kimliginin EN ON plandaki kismi senin ‘kanser hastasi’ olman. Beni en rahatsiz eden kismi buydu sanirim. Kanser hastasi DA olmam tamamdi da, beni tanimayip yolda sokakta goren bir insanin hakkimda edindigi ilk (ve herhalde tek) bilgi parcasinin kanser olmasi nedense barismak icin biraz zaman gerektiren bir gerceklik olmustu.
Belki de daha kotusu, hastanin kendisi icin de ayni durumun gecerli olmasi. Her aynaya baktiginda (gunlerce, haftalarca, aylarca) dusundugun ILK SEY ‘hastayim’. Iyi hissettigin, su allahin belasi cehennemden bir gun olsun mola almak istedigin ve baska seylerle aklini dagittigin bir gun bile. Aynaya bakiyorsun ve, hop, yine ‘hastasin’.
O yuzden sac dokulmesi bir sure bocalatabiliyor. Hele ilk dokulurken yumak yumak eline gelmesi cok uzucu. Benim elime ilk saglam tutamin geldigi gun spor salonundaydim. Treadmill’de yuruyorum, hafif terlemisim. Sacim zaten bagli. Biraz onume dokulen bir tutami alip kulagimin arkasina sikistirmak istedim. Oldugu gibi elimde kaldi. Oylece baktim birkac saniye. Ne yapacagimi da bilemedim, sonra sweatshirt’umun cebine koydum cool bir tavirla. Haha. Sonrasinda da ‘bunlari hemen kirpiyoruz’ dedim.
Herkesin coping mekanizmasi farkli tabi ama ben peruk olayini hic basaramadim. Cogunlukla berelerimle, bazen sapkalarimla, bir noktadan sonra da gayet KELTOSUMLA gezdim Bazi insanlarin bu durumu cilgin peruklar, sapkalar icin muhtesem bir firsat olarak gorup o yolda ilerledigini de okudum.
Kimi insan daha dokulmeye baslar baslamaz sacini kazitmak ister (kontrolu biraz olsun geri alabilmek umidiyle, her gun tutam tutam dokulen sacini gormenin cok daha agir geleceginden ya da benim gibi ayrica tembelse dokulen saclarini da toplamak istemediginden). Kimisi de kemo suresince hic dokunmaz. Tutabildigi kadarini tutmaya calisir. Dogru/yanlis yok. Seni hangisi daha rahat ettiriyorsa, hangisi aklina daha cok yatiyorsa o yolu secersin. Ya da, kimbilir, daha once hic denenmemis yepyeni bir yol kesfedersin."
 |
| neupogen: temsili degil. |
.jpg)